Türk Nöroloji Derneği Nöromusküler Hastalıklar Çalışma Grubu:
Covid-19 Aşıları için Bilgilendirme
TND Nöromusküler Hastalıklar Çalışma Grubu olarak konu hakkında hastalarımıza önerilerimiz şu şekildedir:
1. Guillain Barre Sendromu (GBS) geçirmiş hastaların Covid-19 aşısı olmasında sakınca var mı?
Enfeksiyon sonrası GBS gelişme riski, aşılama sonrası riske kıyasla anlamlı yüksek olduğundan hastalarımızın Covid-19 aşısı olmasını tavsiye ediyoruz. Ülkemizde yakın zamanda kullanılması planlanan inaktif (Çin menşeli CoronovacTM aşısı) ve mRNA (Pfizer /Biontech) aşılarının kullanılması sonrasında şimdiye kadar bildirilmiş GBS olgusu bulunmamaktadır. GBS hastalarında canlı aşı önerilmemektedir.
2. Miyastenia Gravis (MG) hastaları aşı olmalı mı?
Şimdiye kadar yapılan Covid-19 aşı çalışmalarına MG gibi otoimmün hastalığı olan bireyler alınmamıştır. Ancak, veri analizlerinde herhangi bir hastada aşılamaya bağlı MG geliştiği veya MG kliniğinde kötüleşme olduğu bildirilmemiştir. Dolayısıyla canlı aşılar haricinde kalan aşıların MG hastalarına uygulanması uygun gözükmektedir.
3. Kronik inflamatuvar demiyelinizan polinöropati, otoimmün miyopati hastaları aşı olmalı mı?
Her ne kadar bu hasta grubunun aşılanması ile ilgili veri olmasa da, bu hastalarda da GBS ve MG hastalarına benzer bir yaklaşımda bulunulmasını tavsiye ediyoruz.
4. Kalıtsal kas hastalığı olan hastalar aşı olmalı mı?
Özellikle enfeksiyonlar ve solunum yetmezliği açısından risk altında olan hastalar başta olmak üzere, kalıtsal kas hastalığı olan hastaların Covid-19 aşısı olmasını öneriyoruz.
5. Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastaları aşı olmalı mı?
ALS hastalarında bulbar tutuluma, kronik solunum yetmezliğine ve solunum yolu enfeksiyonuna yatkınlık olduğundan bu hastaların öncelikli olarak aşı olmasını öneriyoruz.
6. Hangi aşı seçilmelidir?
Canlı aşıları önermiyoruz. T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanarak ruhsat verilmiş aşılardan hangisi mevcutsa o aşı kullanılabilir.
7. Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç başlanması planlanıyor, aşı ne zaman yapılmalıdır?
Otoimmün hastalığı olanlarda tercih edilen, inaktif aşıların immünosüpresif veya biyolojik ajanlar başlanmadan 2 hafta önce yapılmasıdır.
8. Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan MG, otoimmün miyopati veya otoimmün polinöropati hastalarında aşı enfeksiyona yol açar mı?
Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan hastalarda canlı aşılar kullanılmaz, bunların enfeksiyon yapma riski olabilir. İnaktif aşılar (ülkemizde mevsimsel grip aşısı olarak kullanılan influenza virüs aşısı, hepatit A virüs aşısı, vb.), konjüge/polisakkarid pnömokok aşıları, rekombinan hepatit B virüsü (HBV) ve human papilloma virüsü (HPV) aşıları otoimmün hastalığı olan hastalarda kullanılabilir. mRNA aşıları için şu aşamada elimizde yeterli veri bulunmamaktadır. Türkiye’de kullanılması planlanan Covid-19 aşıları içinde canlı aşı yoktur.
9. Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan MG, otoimmün miyopati veya polinöropati hastalarında aşı işe yarar mı?
Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar genel olarak aşının etkisini azaltabilir. Kullanılan ilaçta doz ayarlaması, erteleme, bir süre kullanmama gibi seçenekler hastanın durumuna göre doktoru tarafından değerlendirilmelidir. Kortikosteroid, metotreksat, azatiyopirin, mikofenolat mofetil gibi ilaçlar kesilmeden hastalar Covid-19 aşısını olabilir. Rituksimab etki mekanizması nedeniyle Covid-19 aşısının etkinliğini azaltabileceğinden, aşılama Rituksimab verilmeden 4 hafta önce veya ilaç uygulanmasından 5 ay sonra yapılmalıdır.
Kaynaklar:
1. Covid-19 vaccine information, updates & resources for the GBS|CIDP community. An Open Letter to Dr. A.S. Fauci, Director NIAID, NIH.
2. MGFA Official Statement on the COVID-19 Vaccine for the MG Community. https://myasthenia.org/MG-Community/COVID-19-Resource-Center
3. COVID-19 and people with neuromuscular disorders: World Muscle Society advice – Vaccines. https://www.worldmusclesociety.org/files/COVID19/Vaccines/2020-12-22-WMS-Covid-19-Vaccine-Advice.pdf
4. Information About COVID-19 Vaccines for People with ALS. https://www.als.org/navigating-als/living-with-als/covid-vaccines