10 Mayıs “Sağlık İçin Hareket Günü” için
Türk Nöroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Akif Topçuoğlu’nun açıklaması (10.Mayıs.2022)
Dünya Sağlık Örgütü tarafından bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesinde fiziksel aktivitenin yararları konusunda toplum bilincini oluşturmak ve yaşam tarzını dönüştürmek için 10 Mayıs günü “Sağlık için Hareket Et Günü” olarak belirlenmiştir.
Dünya Sağlık Örgütünün “Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesine ve Kontrolüne İlişkin Küresel Eylem Planı”nda yer alan üçüncü hedef yetersiz fizik aktivite sıklığının yüzde on azaltılmasıdır.
Fizik aktivitenin faydası nedir?
Fiziksel aktivite vücuda enerji harcatan her türlü hareketi içeriyor. Günlük yaşamda kas ve eklemleri kullanarak enerji kullandıran, kalp ve solunum hızını arttıran ve yorulmaya yol açan tüm eylemlerdir. Fiziksel olarak aktif olmak yüksek tansiyon, koroner kalp hastalığı, inme, şeker hastalığı, meme ve kolon kanseri, depresyon ve düşme riskini azaltır. Yaşlılıkla artan kemik, kas, eklem sağlığını korumanın yolu hareketli olmaktan geçer. Diğer taraftan, fiziksel hareketsizlik sadece obezlerde değil, fazla kilolu ve normal kilolularda da erken ölüm riskini artırır. Hareketli bir yaşam ile inme önlenebilir.
İnaktif yaşamdan çıkış nasıl başarılır?
Önce bahaneleri bırakmak gerekir. Haftada beş gün yarım saat yani haftada 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite sayılan faydaları görmek için yeterli olmaktadır. Fiziksel aktivite düzenli spor veya egzersiz yapma ile eş anlamlı ve sınırlı değildir. Hareket etmek arabaya binmek yerine yürümek, biraz uzaksa bisikletle gitmek, asansör yerine merdivenlerden çıkmak, ev işi yapmak, bahçe ile ilgilenmek veya alışveriş yapmak demek oluyor. Orta şiddetli aktivite ise terlemektir. Bir hareketi yaparken konuşabiliyor ama şarkı söyleyemiyorsan bu orta şiddetlidir. Hızlı yürümek veya yavaş tempoda koşmak, dans etmek, ip atlamak, yüzmek, masa tenisi oynamak, yavaşından bisiklet sürmek orta şiddetli aktivitelere örnek verilebilir.
Adım sayısını artırmak faydalıdır.
Cep telefonlarında birçok uygulama ile atılan adım sayısı ölçülebilir. Teknolojinin bu yardımı ile günlük adım sayısında onbini hedeflemek önerilir. Bu elbette damar sağlığını iyileştirmek için verimlidir ama çok daha önce stres, yorgunluk ve ağrılar azalacaktır. Enerjik olmak mutlu olmanın başlangıcıdır.
Televizyonun karşısında elde kumanda oturmak inme için büyük risktir.
Hareketsiz yaşam giderek artan oranda modern diye tabir edilen toplumlar için en önemli problemler listesinin başına geçmiştir. Fiziksel hareketsizlik (inaktif veya sedanter yaşam tarzı) dünya genelindeki ölüme neden olan risk faktörleri sıralamasında obezitenin önüne ve dördüncü sıraya çıkmıştır. Meme ve kolon kanserlerinin yaklaşık beşte birinin, diyabetin dörtte birinin ve iskemik kalp ve beyin hastalığının içte birinin ana nedeninin fiziksel hareketsizlik olduğu söylenebilir.
Son söz
Ülkemizde hareketsizlik ciddi bir sorun haline gelmiştir. Durum muhtemelen pandemide daha da kötüleşmiştir. Şimdi nörolojik hastalıkları önlemek için harekete geçme zamanı! Bugün, 10 Mayıs 2022, fiziksel aktiviteye başlamanın nedeni olsun.