1. Covid- 19 salgın sürecinin başından bu yana sağlık çalışanlarının çalışma süreleri, izinlerinin kullanımı, işten ayrılma hakları gibi konularda birçok Genelge çıkarılarak salgın süreci yönetilmeye çalışılmıştır.
Bu kapsamda, salgın sürecinde tüm hekimlerin, diğer sağlık çalışanlarının ve diğer kurum çalışanlarının branşı ve çalıştığı birim fark etmeksizin, ilgili hastaların görüldüğü birimlere gerekli desteğin sağlanması ile uygun planlamaları yapmaları konusunda kurum Yöneticilerine yetki veren birçok düzenleme yapılmış olmakla birlikte, bu takdir yetkisinin; idare hukukunun genel ilkeleri bağlamında kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde kullanılması gerektiği kuşkusuzdur.
2. Sağlık Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu'nun 9 Mart 2021 günlü COVID-19 Pandemisinde Normalleşme Döneminde Sağlık Kurumlarında Çalışma Rehberi yayımlanmış ve güncellenerek uygulanmaya devam edilmektedir. Genel önlemler kapsamında aşağıdaki düzenlemelere yer verilmiştir.
“» Yeni normalleşme sürecine girmeden önce hastanenin personel kapasitesi gözden geçirilmelidir.
» Sağlık çalışanlarının hastalanma olasılığı göz önüne alınarak iş gücü planlaması yapılmalıdır.
» Sağlık çalışanlarının stres ve yorgunluk düzeyleri göz önünde bulundurularak gerekli destek sağlanmalıdır.
» » Pandemi devam ettiği sürece COVID-19 için ayrılan poliklinik, klinik alanlarının planlaması ülke, bulunulan ilin ve hastanenin güncel COVID-19 hasta sayılarına göre yapılmalıdır. COVID-19 dışı hasta alımı ile ilgili olarak her birimin acil dahili/cerrahi olgulara ek olarak öncelikli olguları da belirlenmelidir. Cerrahi birimlerde öncelikli olguların belirlenmesinde her cerrahi disiplinin ilgili anestezi bölümüyle birlikte karar vermesi önerilir. Elektif olguların tedavi ve işlem için alınması güncel COVID-19 hasta verilerine sayılarına (yeni vaka insidansı, hastaneye yatış gibi) göre kademeli olarak ve gerekli personel düzenlemesi ile birlikte yapılmalıdır. Bu düzenlemeler yapılırken olası artışlar söz konusu olduğunda gerekli ek düzenlemeler hemen uygulanabilir olmalı ve hastanenin bu senaryo için planı hazır olmalıdır.”
Söz konusu çalışma rehberi ile verilen yükümlülükler kapsamında, Hastane Yönetiminin personel planlamasını yapması, hastanenin kapasitesini gözönünde bulundurarak gerekirse ihtiyaç duyulan branşlarda yeni personel talebinde bulunması gerektiği açıktır.
3. 20 Temmuz 2011 tarihli “Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Tebliğ”in “Sorumlu uzman tabip ve personel görevlendirilmesi” başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde “...Yoğun bakım servislerinde yoğun bakım uzmanı, bulunmaması durumunda genel cerrahi, iç hastalıkları, anesteziyoloji ve reanimasyon veya göğüs hastalıkları uzmanları arasından, branş yoğun bakım servislerinde ise ilgili uzmanlık dalındaki bir uzman görevlendirilir.” hükmü yer almaktadır.
4. Yine aynı Tebliğ’in, “Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ”in ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen, “Nöbet hizmetleri” başlıklı 20. maddesinin ç bendinde; “Dahili ve cerrahi branşlarda acil havuz nöbeti tutulan ve bünyesinde ikinci seviye çocuk ve erişkin yoğun bakım servisi bulunan sağlık tesislerinde; dahili ve cerrahi branş acil havuz nöbeti ile yükümlendirilen uzman tabipler branş nöbetine ilave olarak aynı zamanda mesai saatleri dışındaki, branşı ile ilgili yoğun bakım hizmetlerinin yürütülmesinden de sorumlu ve yetkili kılınır.” hükmü mevcuttur.
Yukarıda yer verilen hükümler uyarınca, nöroloji uzmanı hekimlerin genel yoğun bakım servislerinde ve covid yoğun bakım servislerinde nöbetçi hekim olarak görevlendirilme olanağı bulunmamaktadır. Ancak kendi branşlarına ait branş yoğun ünitelerinde nöbetçi hekim olarak görevlendirilme olanağı bulunmakta olup söz konusu yoğun bakım servislerinde ise ilgili uzman tarafından gerek duyulması halinde bilgisine başvurulabileceği açıktır.
5. Bu itibarla, öncelikle ileride bir sorumluluk iddiası ile karşılaşmamak için covid yoğun bakım ve genel yoğun bakım servisinde görevlendirilmesinin yetkinlik alanı dışında bir görevlendirme olduğunun bildirilmesi ile nöbet listesinden çıkarılması talebini içeren bir dilekçenin Hastane yönetimine verilmesi uygun olacaktır.
6. Bununla birlikte, Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi 3. maddesine göre; “Hekim, görevi ve uzmanlığı ne olursa olsun, gerekli bakımın sağlanamadığı âcil vakalarda, mücbir sebep olmadıkça, ilk yardımda bulunur.” Bu nedenle yetkinlik dışı görevlendirmeler olduğunda, yukarıda aktarılan hüküm uyarınca görevlendirmenin gereklerini yapma zorunluluğu bulunmaktadır.
7. Öte yandan, Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1 maddesinin 6. fıkrasında; “Bu poliçe, kamu sağlık kurum ve kuruluşunda çalışan sigortalının kendi görev yeri ve branşı dışında da olsa ilgili mevzuat çerçevesinde görevlendirildiği yer ve branşlardaki faaliyetlerini de ilave sözleşme düzenlenmeksizin veya prim tahsil edilmeksizin kapsar.” düzenlemesi mevcuttur.
Dolayısıyla, ilgili mevzuat uyarınca görev yeri ve branşı dışında görevlendirilen nöroloji uzmanlarının faaliyetlerinin de ek bir sözleşme veya prim olmaksızın sigorta kapsamında olduğunu ancak branş dışı görevlendirmelerin mutlaka yazılı olarak yapılması gerektiğini, aksi takdirde sigorta şirketlerinin güvence kapsamı dışında kaldığını belirterek, bu şekilde sorumluluktan kaçınmayı ileri sürebileceğini değerlendirmekteyiz.
TND HUKUK BÜROSU