Uluslararası Multipl Skleroz (MS) Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından her yıl Mayıs ayının son Çarşamba günü Dünya MS Günü olarak kutlanıyor. Türkiye’de de Türk Nöroloji Derneği ve Türkiye Multipl Skleroz Derneği başta olmak üzere diğer hasta dernekleri de “Multipl Skleroz” hastalığının farkındalığını arttırmak amacıyla çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
Multipl skleroz toplumlarda genel olarak az bilinen bir beyin ve omurilik hastalığıdır. Hastalar güçsüzlük, görme kaybı, dengesizlik gibi şikayetler nedeniyle günlük işlerinde zorluklar yaşayabilmektedir. Ayrıca anksiyete, depresyon, yorgunluk, idrara sık gitme ve kaçırma gibi şikayetler de yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunlarla ilgili proje çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Türkiye'de yaklaşık 50 bin MS hastası bulunmaktadır. Bu hastalığın bulaşıcı olmadığını biliyoruz ama her on aileden bir tanesinde böyle hastalık olduğunu görebiliyoruz. Kesin olarak genetik bir geçiş olmasa da bazen kuzenler arasında, anne çocuk arasında, bazen de kardeşler arasında bu hastalığın olabildiğini biliyoruz.
MS’de doğru ve erken tanı konulması ve tedavinin planlanması oldukça önemlidir. Burada en önemli durum; hastaları dinleyerek muayene etmek, onların öyküsünü anlayarak doğru tanı koymak ve tedavisini planlamaktır. MS hastaların muayene edilmesi, MR bulgularının değerlendirilmesi, nöroimmünoloji laboratuvarının desteğiyle hastaların tanısının konulması ve tedavi planlanmasının yapılması oldukça önemlidir. Tanı konulan MS hastalarında bağışıklık sistemi üzerinden etki eden bazı tedaviler uygulanmaktadır. Bunlar bazen hap şeklinde, bazen cilt altı veya kas içinden, bazen de damar yolu ile uygulanan tedavilerdir. Bunların yanında diyetisyenlerin, fizyoterapistlerin, psikologların desteği ile multidisipliner destek sayesinde hastaların hastalıkları ile olan birlikteliklerine yardımcı olunmaktadır. Düzenli egzersiz, yoga, pilates, beslenme tarzında değişiklik gibi tamamlayıcı uygulamalar da yaşam kalitesine olumlu katkı sağlayabilmektedir.
MS hastalarının tanı aldıktan sonra ilgili nöroloji kliniklerinde düzenli takipleri yapılmalıdır. Hastalığın seyrinin takibi, kullanılan ilaçların etkinlik ve güvenilirlik açısından izlemi açısından düzenli takip büyük önem taşımaktadır. MS tedavisinde son on yıldır hızla artan çalışmalar ve tedavi seçeneklerinde artış tedavi başarısını artırmıştır. Gelecek yıllarda bu çeşitlilikte daha da artış olması beklenmektedir. MS hastaları hastalıkları ile olan yolculuklarında, ilgili nöroloji kliniklerinden hem tanı hem de tedavi açısından destek alabilmektedir. Bu desteğin düzenli kontroller ile sürdürülmesi tedavi başarısını artıran en önemli faktördür. Dünya MS Günü kapsamında yapılan etkinlikler sayesinde de MS alanında farkındalığın artırılması ve en güncel bilgilerin MS hastaları, hasta yakınları ve ilgililere ulaştırılması sağlanmaktadır.
Prof. Dr. Murat Terzi
Türk Nöroloji Derneği ikinci başkanı