11.09.2014

TÜRK NÖROLOJİ DERNEĞİ

YÖNETİM KURULU BAŞKANLIĞI'NA

 

Konu:.

 

Üyeniz Çalıştığı hastanede tek nöroloji uzmanı olarak görev yaptığını,  acil nöbetlerine (kapı) dahil edildiğini tek uzman hekim olarak çalıştığı hastanede ayda 3-4 defa acil nöbeti tutturulması karşısında kendisini hukuki olarak nasıl savunabileceğini, nöbet tutmaması durumunda herhangi bir hukuki yaptırım ile karşılaşıp karşılaşmayacağını ve acil nöbeti tutarken olabilecek mesleki hataları karşısında, mesleki sigortasının kendisini koruyup korumayacağını sormuştur.  Üyenizin talep ettiği bilgiler aşağıda açıklanacaktır.

 

ACİL NÖBETİ YÖNÜNDEN

1)    Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 42. Maddesinin “C” bendinde düzenlenen  “acil nöbeti”, uzman durumu uygun olan yataklı tedavi kurumlarında gerekli görülen “branşlar” için normal nöbete ilave olarak öngörülen bir çalışma biçimidir. Burada uzman hekimler için öngörülen acil nöbeti acil serviste yürütülecek acil hekimliği için yapılacak görevlendirme değildir. Bu nöbet biçiminde acil serviste görevli acil hekimi tarafından muayenesi yapılan hastalardan başka bir uzmanlık alanı ile ilgili tanı ve tedavi hizmetine gereksinimi olanlara konsültan hekim olarak hizmet vermek üzere düzenlenen nöbet türüdür.

Nitekim Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği’nin 15. maddesinde acil sağlık hizmetlerinin “uzman tabip sorumluluğunda, acil sağlık hizmetleri konusunda eğitim görmüş, tecrübeli ve yeter sayıda tabibin, hemşirenin ve diğer personelin de katılımı ile bir bütün olarak yürütülecek şekilde organize” edileceği belirtilmiştir. Burada sözü edilen “uzman tabip”  1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’a ekli 1 sayılı çizelgede ayrı bir uzmanlık dalı olarak düzenlenen “Acil Tıp Uzmanı” olan tabiptir.

Aynı Yönetmeliğin 29. maddesinde ise acil sağlık hizmetlerinde istihdam edilecek personelin eğitim durumuna yönelik özel bir düzenleme yapılması ihtiyacı duyularak bu personelin alana özgü yeterli eğitimi aldıktan sonra “tedavi ve müdahale yöntemlerine ait bilgi ve becerilerinin güncelleştirilebilmesini sağlamak amacıyla, Bakanlığın belirleyeceği bölge merkezleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen eğitim kuruluşlarında belirlenecek sürelerde hizmet içi eğitime tabi tutulması” zorunluluğu öngörülmüştür.

Bu düzenlemeye ek olarak 2009 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan  “Yataklı Sağlık Kuruluşlarınca Acil Servis Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tebliğ”’in 12. Maddesi nin birinci fıkrasına göre acil sağlık hizmetlerinin yeterli uzman tabip bulunması durumunda uzman düzeyinde, sayının yetersiz olması durumunda ise uzman tabip denetiminde pratisyen hekimlere tutturulacağı belirtilmiştir. 

Maddenin devamında (3.fıkrasında) acil servisin kurulu olduğu hastanede aynı branşta 6 veya üzeri hekim bulunması halinde bu hastanelerde 24 saat branş nöbeti hizmetinin verilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir. Buna göre eğer bu sayı yeterli değil ise  24 saatlik branş nöbeti düzenlenmesi mümkün değildir.  4. fıkrasında hangi branşlarda müstakil branş nöbeti uygulaması düzenlenebileceği belirtilmiştir.İlgili hükümde , Nöroloji Anabilim Dalı müstakil branş nöbeti tutturulabilecek alanlardan birisi olarak düzenlenmiştir.

Maddenin 7. fıkrasına göre  uzman sayısı branş nöbeti tutmaya yetecek düzeyde değil  ve her bir branş için müstakil acil nöbeti düzenlenmesi mümkün değil ise,  mevcut klinisyen hekimlerin içerisinde yer aldığı dahili ve cerrahi acil havuzu oluşturulacağı belirtilmiştir. Ancak  9. fıkra ile bu düzenlemeye bir istisna getirilmiştir. Maddenin 9. fıkrasında ana dal ve yan dal branşlarından uzman tabibi 1 adet olan branşların acil nöbetine dahil edilemeyeceği ve fakat icap nöbetine dahil edilebileceği belirtilmiştir.

Üyenizin göndermiş olduğu mesajda uzman sayılarının az olduğunu ve pratisyen hekim azlığından dolayı ayda 3-4 kere nöbet tutmakta olduklarını belirtmiş bulunmaktadır. Gerçekten de üyenizin çalışmakta olduğu hastanenin ( Çanakkale Çan Devlet Hastanesi) web sitesi incelendiğinde üyenizin hastanedeki tek nöroloji hekimi olduğu anlaşılmaktadır. Bu veriler ışığında olay incelenecek olursa, üyenize acil nöbeti tutturulması söz konusu tebliğe aykırıdır. Çünkü alanı ne olursa olsun branşında tek başına çalışmakta olan bir hekime acil nöbeti tutturulması mümkün değildir.

2). Hukukta “hukuka uygunluk karinesi” denilen ilke gereğince konusu suç oluşturan emirler dışında kalan idari işlemler hukuka aykırı da olsa  idare tarafından geri alınıncaya kadar ya da idari yargı mercilerince iptal oluncaya kadar hukuka uygun kabul edilmektedir. Bu nedenle başhekimliğin üyenizi acil nöbetine dahil etmesi (acil nöbet havuzu) işlemi geri alınıncaya kadar ya da idari yargı mercilerince iptal edilinceye kadar, üyenizden bu görevlendirmeyi yerine getirmesi beklenir.  Hatta hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca disiplin soruşturması açılabilir, kınama cezasından kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına kadar olan cezalarından biri verilebilir veya suç duyurusu halinde hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 257.maddesinde düzenlenen “Görevi Kötüye Kullanma” suçlamasıyla soruşturma açılabilir. Elbette bütün bu işlemlere ilişkin görevlendirmenin hukuka aykırılığı nedeniyle hukuki başvuru yollara mevcuttur. Bununla birlikte olası yaptırımlar sorulduğundan konuya ilişkin bu bilgilerin aktarılmasında yarar görülmüştür.

MESLEKİ SİGORTA YÖNÜNDEN

Üyeniz acil serviste nöbet tutması durumunda zorunlu mali sigortanın nöbeti güvence altına alıp almadığını da sormaktadır.

Hekimlere yönelik zorunlu mali sigorta hukuki dayanağını 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’a 5947 sayılı Yasa ile eklenen Ek Madde 12. maddeden almaktadır. Madde uyarınca zorunlu tutulan sigortanın konusu hekimlerin tıbbi kötü uygulama nedeniyle kendilerinden talep edilebilecek zararlar ile kurumlarınca kendilerine yapılacak rüculardır.  

Yasa hükmünde zorunlu sigortaya ilişkin teminat tutarları ile uygulama usul ve esaslarının Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığınca belirleneceği de ifade edilmiştir. Bu kapsamda da 21.07.2010 gün ve 27648 saylı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konan 2010/1 sayılı “Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, Kurum Katkısına İlişkin Usul Ve Esaslara Dair Tebliğ” ile bu alanda düzenleme yapılmıştır.

Bu düzenlemeler uyarınca diğer uzmanlık alanları gibi nöroloji uzmanlık alanı da risk grupları içerisinde sayılmıştır. Bunun dışında teminat altına alınacak unsurlar tek tek ifade edilmemiş “mesleki faaliyetin ifası sırasında meydana gelebilecek zararlar” olarak genel bir ifade kullanılmıştır. Sigorta teminat dışında kalacak haller dört başlık halinde açıkça sayılmıştır. Hekimin poliçede belirlenmiş ve sınırları hukuk kuralları veya etik kurallar ile tespit edilen mesleki faaliyeti dışındaki faaliyetlerinden kaynaklanan tazminat taleplerinin sigortanın teminatı dışında kalacağı belirtilmiştir. Buna göre acil nöbeti sırasında nöroloji uzman hekiminin yapmaya hukuken ve bilimsel olarak yetkili olduğu tıbbi işlemler nedeniyle karşılaşabileceği olası bir tazminat talebi sigorta koruması altında olacaktır. Nöroloji uzmanının tıp fakültesinde ve sonrasında nöroloji uzmanlık eğitimi sırasında aldığı eğitim kapsamında yapmaya yetkili olmadığı tıbbi işlemlerden doğabilecek tazminat talepleri ise teminat dışında kalacaktır.

Öte yandan zorunlu mali sorumluluk sigortasına ilişkin poliçelerde hekimlerin acil sağlık hizmetlerinde görevlendirilmesi halinde poliçelerinin en az ikinci risk grubundan sigortalanacağı belirtilmiştir. Nöroloji uzmanları ise üçüncü risk grubunda yer almaktadır.

 

GÖRÜŞ VE ÖNERİLER

Tüm bu açıklamalar ışığında, üyenizin Başhekimliğe hastanede çalışan tek nöroloji uzmanı olduğunu bu yüzden, acil branş nöbeti tutmakla yükümlü olmadığını, aksi yöndeki uygulamanın hukuka aykırı olduğu gibi hastalar açısından olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirterek başvuruda bulunabileceği ve nöbet listelerinin hukuksal düzenlemelere göre oluşturulmasını isteyebileceği düşünülmektedir. Ayrıca talebinin reddedilmesi halinde veya doğrudan acil nöbet listesine karşı yürütmenin durdurulması ve iptal istemi ile 60 günlük dava açma süresi içinde idari yargıda dava açılabileceği bilgilerinize sunulur. Saygılarımızla. 10.09.2014

 

 

Av. Ziynet Özçelik-Stj.Av.Buğra ÇAKIR

EK

·        Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatı

 

 

 

 

 

 

TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK

SİGORTASI TARİFE VE TALİMATI

 

Bu tarife ve talimat ile 1219 sayılı Kanunun Ek 12 nci maddesi uyarınca yapılan “Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası”nın uygulanmasına ilişkin esaslar belirlenmiştir.

A. TARİFE

1. (Değişik:RG-19/7/2011-27999) (1) Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında her bir olay için azami teminat tutarı 400.000 TL’dir. Her durumda sözleşme kapsamında ödenecek tazminat miktarı 1.800.000 TL’yi aşamaz.

2. Teminat tutarı maddi, manevi tazminat ve yargılama giderleri için geçerlidir.

3. Risk gerçekleşmiş olsa dahi, olay başı azami teminat miktarı sözleşme süresi boyunca aynı kalır.

4. (Değişik:RG-26/7/2014-29072) EK-1’de yer alan risk gruplarına göre hazırlanmış olan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası primlerine ilişkin tarife aşağıdadır. İlk kez yapılacak sigortalarda bu prim tutarları uygulanır.

 

Prim Tutarları (4. Basamak)

 

Prim indirimi ve prim artırımı aşağıdaki tabloda yer alan basamak esasına göre uygulanır.

 

 

Bir önceki yıl ya da bir önceki sözleşme süresi içinde herhangi bir ihbar ya da tazminat ödemesi yapılmaması durumunda, sonraki sigorta sözleşmesinde uygulanacak prim indirimi oranı bir üst basamağa göre belirlenir. Eğer bir önceki yıl ya da bir önceki sözleşme süresi içinde tazminat ödenmişse, sonraki sözleşme süresi içinde tazminat ödeme sayısı kadar aşağı basamak tarife uygulanır. Üç ve daha fazla tazminat ödemesi için azami zamlı prim % 50, üç ya da daha fazla yıl tazminat ödenmemesi durumunda azami indirim % 20’dir. Sigorta süresinin bir yıldan kısa olduğu sigorta sözleşmelerinde prim indirimi uygulanmaz.

Düzenlenen poliçelerde prim hesaplanmasında ödenen hasar dikkate alınır. Ancak, muallak hasarların prim basamak hesabında dikkate alınması halinde, bu şekilde tespit edilen prim ve prim basamağı ilgili muallak verisinin nihai durumuna göre ilgili sigorta şirketince kendiliğinden düzeltilecektir. Bu çerçevede kişi lehine doğan prim farkı nihai durumun belli olmasından itibaren 3 iş günü içinde sigorta ettirene iade edilecektir.

İlgili mevzuata göre izinli sayılması nedeniyle mesleklerini ifa edemeyen tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanların yeniden mesleki faaliyete başlamaları durumunda izinli sayıldıkları anda mevcut poliçelerindeki basamak esas alınır.

5. Sigorta primleri peşin olarak ödenir.

B. TALİMAT

1. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası,

a) Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar için, sigorta ettiren sıfatıyla kendileri tarafından,

b) Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanların her biri için ayrı ayrı, sigorta ettiren sıfatıyla kurumları tarafından,

c) Mesleklerini serbest olarak icra eden tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile sözleşmeli aile hekimleri için kendileri tarafından,

yaptırılır.

ç) (Ek:RG-26/7/2014-29072) (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki mesleki faaliyetlerin beraber yürütülmesi durumunda tüm faaliyetler için düzenlenecek poliçede sigorta ettiren sıfatı, tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlara aittir.

2. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası grup sigortası şeklinde yapılamaz.

3. Özel sağlık kurum ve kuruluşları için, sigortalının kurumlar arasında iş değişikliği yapması durumunda, önceki kurum tarafından yaptırılan sigorta sözleşmesinin teminatı devam ediyorsa, yeni kurumun sözleşme süresi sonuna kadar sigorta yaptırma sorumluluğu kalkar.

4. Tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar için Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre yaptırılmış ihtiyari sigorta var ise ve bu ihtiyari sigorta zorunlu sigortayla verilen teminatın üstü için yapılmamışsa, bu sigorta ile zorunlu sigorta arasında Türk Ticaret Kanununun birden çok sigorta hükümleri uygulanır.

5. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının yürürlüğünden önce Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre yapılmış olan sözleşmeler, taraflar arasında düzenlenecek zeyilname ile zorunlu sigorta hükümlerine uyarlanabilir.

6. Süresinden önce sona eren sözleşmelerde işlemeyen günlere ait primler, sigorta şirketi tarafından gün esası üzerinden sigorta ettirene iade edilir. 

7. (Değişik:RG-26/7/2014-29072) Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına dair sözleşmenin yapılması, sona ermesi, risk değişikliği gibi tüm bilgiler sözleşme bazında en geç yirmi dört saat içinde Sigorta Bilgi Merkezine iletilir. İletilen bilgilerin formatı Sigorta Bilgi Merkezi tarafından belirlenir. Gereken altyapıyı kurmamış olan sigorta şirketleri gerekli bilişim altyapısını oluşturana kadar bu sigortayı yapamaz. Sigorta Bilgi Merkezi, sigortasını yaptırmamış olanların tespitini teminen elektronik ortamda Sağlık Bakanlığına erişim sağlar.

8. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası’na ilişkin poliçeler tüm sigorta şirketleri tarafından ekteki (EK-2) formata göre düzenlenir.

9. (Ek:RG-26/7/2014-29072) Kamu sağlık kurum ve kuruluşunda görev yapan sigortalının özel sağlık kurum ve kuruluşunda ve/veya mesleğini serbest olarak icra etmesi halinde bu husus poliçe başlangıcında biliniyor ise poliçe kişinin tüm mesleki faaliyetini kapsayacak şekilde düzenlenir. Bu durumda poliçe primi bu Tarife ve Talimat ile belirlenen prime %35’ten fazla olmamak üzere eklenen tutara göre belirlenir. 

Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan sigortalının poliçe yürürlükteyken ilgili mevzuata göre özel sağlık kurum ve kuruluşunda ve/veya mesleğini serbest olarak icra etmesi halinde tüm meslek faaliyetini içerecek şekilde tek zeyilname düzenlenir. Bu durumda nihai poliçe primi, bu Tarife ve Talimat ile belirlenen prime %35 tutarında kalan gün esasına göre ilave edilmek suretiyle belirlenir.

10. (Ek:RG-26/7/2014-29072) Özel sağlık kurum ve kuruluşunda çalışan sigortalılar ile mesleğini serbest icra eden sigortalıların, anılan faaliyetleri beraber yürütmesi veya anılan faaliyetlerin birden fazla özel sağlık kuruluşunda yürütülmesi halinde 9 uncu maddedeki hükümler  uygulanır.

11. (Ek:RG-26/7/2014-29072) Yukarıdaki 9 uncu maddenin 1 inci paragrafına göre poliçe tanzimi halinde kurumların prime katkısı, poliçe priminin istihdam eden kurum sayısına bölünmesi suretiyle belirlenir.

Yukarıdaki 9 uncu maddenin 2 nci paragrafına göre zeyilname tanzimi halinde ilgili kuruluşların prime katkısı, kalan gün esasına göre hesaplanacak primin istihdam eden kurum sayısına bölünmesi suretiyle belirlenir ve hesaplanan bu prim tutarına göre ilgili sağlık kurumları arasında aktarım yapılır.

Yukarıdaki 10 uncu maddeye göre tanzim edilen poliçelerde istihdam eden kurumların prime katkısı, ilgisine göre bu maddenin 1 inci veya 2 nci paragraflarında yer alan esaslara göre kıyasen uygulanır.

9 uncu veya 10 uncu maddeye göre poliçe tanzim edildiği durumda poliçe konusu mesleki faaliyetlerde poliçenin sonlanmasını gerektirmeyecek şekilde azalma olması halinde poliçeden herhangi bir prim iadesi yapılmaz, kuruluşlar arasında iade aktarım yapılır.

C. YÜRÜRLÜK

Bu Tarife ve Talimat 30.07.2010 tarihinde yürürlüğe girer.

 

EK 1

 

RİSK GRUPLARI TABLOSU

 

 

 

* Uzmanlık öğrencileri (asistanlar) devam ettikleri uzmanlık eğitimleri süresince, eğitimlerini bitirdiklerinde elde edecekleri uzmanlık dalı unvanına göre risk grubuna dahil edileceklerdir. Örneğin Acil Tıp uzmanlık öğrencisi, uzmanlık eğitimine başladığı andan itibaren “risk grubu 4” olarak değerlendirilecektir.

(Ek:RG-26/7/2014-29072)  ** İlgili mevzuat uyarınca, il ve ilçe sağlık müdürlüğü, 112 acil sağlık hizmetleri başhekimliği ve bağlı istasyonları, halk sağlığı müdürlüğü, toplum sağlığı merkezleri ve kamu hastaneleri genel sekreterliklerinde görev yapan hekimlerin acil sağlık hizmeti sunmak üzere hastanelerde görevlendirilmeleri durumunda, ilgili poliçeler 2. risk grubu üzerinden düzenlenir.