Değerli Üyemiz,
Genel Yoğun Bakım Ünitelerinde nöroloji uzmanlarının zorunlu nöbet tutması ile ilgili olarak derneğimize iletilmiş olan aşağıda mevcut olan duruma yönelik hukuki görüş alınmıştır. Bu durumda olan üyelerimizin hukuki açıdan hangi yolu izlemeleri gerektiği hukuk büromuzun hazırladığı metinde yer almaktadır. Ayrıca, konuyla ilgili olarak, Türk Nöroloji Derneği, ilgili kurumlara resmi başvuruda bulunacaktır.
Saygılarımızla,
Türk Nöroloji Derneği
Yönetim Kurulu
Genel yoğun bakım zorunlu nöbeti ile ilgili olarak derneğimize iletilen talep:
Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Nöroloji uzman hekimi olarak görev yapan bir üyemizden Mayıs 2017’de hastane Anestezi ve Reanimasyon bölümünde uzman hekim sayısının yetersiz olduğu gerekçe gösterilerek İç Hastalıkları, Genel Cerrahi, Göğüs Hastalıkları, Anestezi ve Reanimasyon ve Nöroloji uzman hekimlerinden oluşan bir havuz oluşturularak Genel, Dahili ve Cerrahi yoğun bakım ünitelerinde hekimlerin itirazlarına rağmen zorla nöbet tutturulduğu ifade edilmektedir. Haziran 2017’den itibaren bu görevlendirme revize edilerek İç Hastalıkları, Genel Cerrahi, Göğüs Hastalıkları ve Nöroloji uzman hekimlerinden oluşan bir havuz oluşturulup Dahili ve Cerrahi yoğun bakım ünitelerinde aktif nöbet tutturulmuştur. Aylar süren itirazlar ve tartışmalar neticesinde Aralık 2017’de son olarak bu nöbetler tutturulmuş ve 2018 yılı içerisinde bu görevlendirme geçici olarak askıya alınmıştır. Hastaneye yeni idareci atanmış olup nöroloji uzmanlarınca bu görevlendirme ile ilgili tekrar görüşme talebi olduğu bölüm sorumlusuna sözel iletmiş olup muhtemelen yoğun bakımlarda tekrar Nöroloji hekimlerine nöbet tutturulması gündeme gelecektir.Resmi Gazete’de yayımlanan Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama ve Esasları Hakkında Tebliğ’i incelendiğinde; yoğun bakım ünitelerinde Yoğun Bakım uzmanının olmadığı durumlarda görevlendirilebilecek bölümler; İç hastalıkları, Genel Cerrahi, Göğüs Hastalıkları,Anestezi ve Reanimasyon bölümleri olarak sıralanmış olup görüldüğü gibi Nöroloji bölümü bu bölümler arasında yoktur. Yine bu nöbetlerin bize tebliğinde gerekçe olarak belirtilen Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 18/11/2016 tarihinde güncellenerek yürürlüğe girdiği belirtilen yoğun bakım standartlarını belirleyen 2008/53 sayılı genelgenin ek 1. 2. Maddesinde de yine bu ünitelerde Genel Cerrahi, Anestezi ve Reanimasyon, İç Hastalıkları, Göğüs Hastalıkları uzmanlarının görevlendirilebileceği ve Nöroloji, Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi gibi Dal yoğun bakımlarında ilgili branş hekimlerinin görevlendirilebileceği açık ve net bir şekilde belirtilmiştir. İlgili hastanede Nöroloji Yoğun Bakım Ünitesi’nin olmadığı belirtilmektedir.. Nöbet tutturulmak istenen üniteler Dahili ve Cerrahi Yoğun Bakım üniteleridir. Hastane yöneticiliğine bu yönde gerekli itiraz dilekçesi yazılmış olup herhangi bir yazılı veya sözlü cevap verilmemiştir. Hastanemizdeki birçok branş bu ünitelere çeşitli tanılarla hasta yatırmaktadır. Hastanemiz yöneticiliğince bir nöroloji hekimden ; Akut böbrek yetmezliği, GİS kanama, Diabetik keto asidoz, Ası, Travma, İntoksikasyon, Post-op hasta, KOAH, Pnömotoraks, hemotoraks, akut batın, ateşli silah yaralanması v.s. gibi alanımızla hiçbir ilgisi olmayan hastaların tedavisi, takibi istenmektedir. Bu durumdan doğacak tıbbi malpraktisten duyduğumuz endişeyi hastane yöneticilerine yazılı ve sözlü olarak bildirilmesine rağmen sözel olarak, aldığımız genel tababet bilgisinin bu tür hastalara müdahalede yeterli olduğu, ne olursa olsun bu ünitelerde herhangi bir branştan bir doktorun öyle veya böyle nöbet tutacağı belirtilip özellikle neden Nöroloji bölümünün mevzuata aykırı olmasına rağmen seçildiğinin mantıklı bir açıklaması yapılamadan görevlendirmeler yapıldığı bildirilmiştir. Ayrıca Zorunlu Hekimlik Poliçemizin bu ünitelerde doğacak malpraktisi karşılamadığı bildirilmektedir. Bu konuda Türk Nöroloji Derneği Hukuk Bürosundan görüş ve yardım talep edilmiştir.
Türk Nöroloji Derneği Huluk Danışmanlığından verilen görüş:
TÜRK NÖROLOJİ DERNEĞİ YÖNETİM KURULU’NA
Konu: TC.SB.SBÜ Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ndeki nöbet sorunu hk.
Üyeniz sorusunda Nöroloji uzman hekimi olarak görev yaptığını, kendilerinin Dahili ve Cerrahi yoğun bakım ünitelerinde kendi branşları dışındaki hastaların tedavisinde nöbetçi hekim olarak görevlendirildiklerini, idarenin sözlü ve yazılı başvurularına yanıt vermediğini, Yönetimin tıp fakültesi bitirmiş hekimlerin her hastaya müdahale edebileceklerini ileri sürdüğünü ifade etmekte ve bu uygulamaya karşı başvurulabilecek hukuksal yolları sormaktadır.
Bilindiği üzere Anayasanın 17. Maddesi uyarınca kişilerin vücut bütünlüğüne müdahale hukuka aykırı olup hukuka uygun sayıldığı sınırlı nedenlerden biri de tıbbi nedenlerdir. Ancak tıbbi nedenlerle de olsa vücut bütünlüğüne yönelik müdahalenin kapsam ve sınırları ile bu müdahaleyi yapmaya yetkili kişilerin kim olduğu 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ve ona bağlı mevzuatta düzenlenmiştir. Yasa’nın 1. maddesinde hasta tedavi edebilmek için tıp fakültesinden mezun olmak gerektiği, 8. Maddesinde ise uzmanlık gerektiren işler için usulüne uygun olarak alınmış uzmanlık belgesine sahip olmak gerektiği düzenlenmiştir. Yasanın Ek-13. Maddesi uyarınca da uzmanlık dallarının eğitim müfredatları ve bu müfredatlara göre uzmanlık dallarının temel uygulama alanları ile görev ve yetkilerinin çerçevesi Tıpta Uzmanlık Kurulunca çekirdek eğitim müfredatlarıyla belirlenmektedir.
Yoğun bakım birimlerinde görev yapacak uzman hekimlerin kimler olduğu da ilgili mevzuatta açıkça düzenlenmiştir. Bunlardan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği'nin 'E – Ameliyathane - Merkezi Sterilizasyon - Reanimasyon - Yoğun Bakım - Uyandırma ve Ameliyat Sonu' başlıklı 16. Maddesinin III numarası başlığında 'Yoğun bakımda hizmetlerin düzenli bir şekilde yürütülmesinden o yoğunbakımın fonksiyonuyla ilgiliklinik ve bu kliniğin bir uzmanı sorumludur. Şayet yoğun bakımda çeşitli kliniklere ait yataklar bulunuyorsa butakdirde baştabibin seçeceği bir veya daha fazla uzman burada görevlendirilir. Bunlar gerekli hallerde ilgili daluzmanı ile birlikte hastaların takip ve tedavisini yaparlar.' Hükmü yer almaktadır.
Maddeden de anlaşılacağı üzere branş yoğun bakım ünitelerinde hastaların tedavi gördüğü ilgili dalın uzman hekimleri görevlendirilebilir. Aksi bir görevlendirme hekimi uzmanı olmadığı bir tıpta uzmanlık dalında sağlık hizmeti sunmaya iter ki bu da yukarıda yer verilen 1219 sayılı Yasa hükümlerine ve Tıpta ve Dişhekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği'ne açıkça aykırılık taşımaktadır.
Ayrıca 20.07.2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe sokulan Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Tebliğ'in 'Sorumlu uzman tabip ve personel görevlendirilmesi' başlıklı 17. Maddesinin 1. Fıkrasının (a) bendinde '...yoğun bakım servislerinde yoğun bakım uzmanı, bulunmaması durumunda genel cerrahi, iç hastalıkları, anesteziyoloji ve reanimasyon veya göğüs hastalıkları uzmanları arasından, branş yoğun bakım servislerinde ise ilgili uzmanlık dalındaki bir uzman görevlendirilir.' Hükmü yer almaktadır. Bu hüküm uyarınca Nöroloji uzmanlarının genel yoğun bakım servislerinde nöbetçi hekim olarak görevlendirilme olanağı bulunmamaktadır. İlgili düzenlemeler uyarınca Nöroloji uzmanı hekimler ancak kendi branşlarına ait branş yoğun ünitelerinde nöbetçi hekim olarak görevlendirilme olanağı bulunmakta, diğer yoğun bakım ünitelerinde ise ancak ilgili uzman tarafından gerek duyulması halinde konsültan hekim olarak bilgisine başvurulması gerektiği kabul edilmelidir.
Tüm bu açıklamalarımız çerçevesinde;
Bilgilerinize sunarız.
Türk Nöroloji Derneği Hukuk Danışmanlığı