4 Eylül 2019 tarih ve 30878 (mükerrer) sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” (“SUT Değişikliği”) bir yandan nöroloji uzman hekimlerinin hekimlik yapma, tedavi uygulama, ilaç reçete etme hak ve yetkilerini sınırlandıran, diğer yandan da hastaların hekime ve ilaca ulaşma haklarını engelleyen önemli değişiklikler getirmiştir.

SUT Değişikliği dört önemli konuda değişiklik içermektedir.

·      SNRI, SSRE, RIMA ve NASSA grubu antidepresanların kullanım süresi altı ayı geçtiğinde nörologların tek başlarına reçete yazma yetkileri sınırlanmıştır.

·      Klozapin, olanzapin, risperidon, amisülpirid, ketiapin, ziprosidon, aripiprazol, zotepine, sertinol veya pasliperidon içeren ürünler bakımından ise nöroloji uzmanı hekimlerin tek başlarına reçete yazma yetkileri ortadan kaldırılmıştır.

·      Gabapentin ve pregabalin etken maddeli ilaçların ise “üçüncü basamak” altındaki sağlık kurumlarında raporlanması ve reçete edilmesi engellenmiştir.

Yukarıda aktarılan değişikliklerin iptali istemiyle 15 Ekim 2019 tarihinde iptal davası açılmış olup, dava halen Danıştay 10. Dairesi nezdinde E. 2019/ 11378 sayılı dosyaya kayıtlı olarak görülmektedir.

Dava dilekçesinde özetle, SUT Değişikliklerinin Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ve Tıpta Uzmanlık Kurulu kararlarına aykırı olarak,

·      Nöroloji uzmanı tabiplerin uzmanlık dalına göre hangi iş ve işlemleri yapabileceklerini belirlemek amacıyla kullanıldığı,

·      Sağlık Uygulama Tebliğinde değişiklik yapılırken Tıpta Uzmanlık Kurulu görüşüne başvurulmadığı,

·      TUK tarafından belirlenen çekirdek müfredat uyarınca, Nöroloji uzmanlarının zorunlu yetkinlikleri kapsamında olan tedavileri yapmalarına engel olduğu,

·      Üçüncü basamak sağlık kuruluşları olan eğitim-araştırma hastaneleri ile üniversite hastanelerinin pek çok ilçe ve/ veya il merkezinde bulunmuyor olması nedeniyle hastaların yaşadıkları yerde ilaca, hekime ve tedaviye ulaşma hakları hukuka aykırı bir biçimde sınırlandığı,

·      Reçete edilmesi konusunda sınırlama getirilen ilaçların üçüncü basamakta yazılmasını zorunlu ve/ veya makul kılan herhangi bir neden bulunmadığı ve

·      İkinci basamakta bulunan nöroloji servisleri, ilaca ulaşma hakları sınırlanan hastaların hastalıklarının teşhis, tedavi ve takipleri için tıbbi olarak yeterli olduğu belirtilerek dava konusu düzenlemelerin yürütülmelerinin durdurulması talep ve iptali dava edilmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan Derneğin bir üyesi adına “Çekirdek müfredatlarındaki klinik ve girişimsel yetkinlikleri doğrultusunda nöroloji uzmanı hekimlerin de akut inme rehabilitasyonu” yaptıklarında bu hizmetlerinin karşılığının ödenmesi için Sağlık Uygulama Tebliği’nde gerekli değişikliklerin yapılması talep edilmiştir. Sonrasında çeşitli kurumlarla yazışmalar yapılmıştır.

Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 7.8.2019 tarih ve 15260714 sayılı yanıtında, 18 Temmuz 2019 tarih ve 458 sayılı "Akut İnmeli Hastalara Verilecek Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönerge"nin yürürlüğe girdiği belirtildikten sonra, çekirdek müfredatlarındaki klinik ve girişimsel yetkinlikleri doğrultusunda nöroloji uzmanı hekimlerin de fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarını yapabilmesi ile ilgili olarak konunun Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından değerlendirildiği ifade edilerek;

·    İnme ünitesi ve inme merkezindeki tüm uygulamalardan nöroloji uzmanlarının sorumlu olduğu,

·    Nörologların hizmetin koordinasyonu ve organizasyonundan, bir bütün olarak planlanıp yürütülmesinden ve ekibinde bulunan tüm personelden yöneticiye karşı sorumlu olduklarının düzenlendiği,

·    Akut müdahale sonrası, rehabilitasyon aşamasına gelen hastaların bu süreci rehabilitasyon merkezlerinde geçirmeleri amacıyla sevk edileceklerinin düzenlendiği,

·    Görev yaptığı Hastanede inme tedavi birimi bulunmaması halinde, akut inmeli hastanın tanısı sonrası ilgili merkeze sevk edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Bu yazı üzerine, 24 Eylül 2019 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na yeniden başvuruda bulunularak Tıpta Uzmanlık Kurulu’nun yukarıdaki görüş ve kararı doğrultusunda çekirdek müfredatlarındaki klinik ve girişimsel yetkinlikleri doğrultusunda nöroloji uzmanı hekimlerin de fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarını yaptıklarında gerekli ödemenin yapılması talep edilmiştir.

Ayrıca, Hastanesi’nde inme tedavi birimi bulunmayan nörologların akut inmeli hastanın tanısı sonrası sevk algoritmalarına göre ilgili merkeze sevk etmesi gerektiği yolundaki işlemin iptali istemiyle Ankara 14. İdare Mahkemesi nezdinde E. 2019/ 1897 sayılı dosyaya kayıtlı olarak görülen dava açılmıştır. Davaya Türk Nöroloji Derneği de müdahil olma talebinde bulunmuştur.

Dava dilekçemizde Yönerge’nin 9. maddesi ve 5 numaralı eki uyarınca, inme tedavi birimi bulunmayan hastanelerde akut inmeli hastanın tanısı sonrası mezkûr Yönergenin eklerinde yer alan sevk algoritmalarına göre hastanın rehabilitasyonunun nöroloji servisinde yapılması gerekirken, inme tedavi birimi bulunmayan hastanelerde akut inmeli hastanın tanısı sonrası mezkûr Yönergenin eklerinde yer alan sevk algoritmalarına göre hastanın rehabilitasyonu için ilgili merkeze sevk edilmesi” gerektiğinin bildirilmesi sebep, konu ve amaç öğeleri yönünden hukuka aykırı olmuştur.

Bakanlığa yaptığımız 12 Haziran 2019 tarihli başvurumuzda, “SGK tarafından nöroloji uzmanları tarafından uygulandığında faturalandırılmalarına izin verilen (Adale testi, denge koordinasyon testleri, el beceri testleri, elektrodiagnostik testler, günlük yaşam aktiviteleri testi, nörofizyolojik değerlendirme, yürüme analizi testleri) test ve değerlendirmelerin, uygulamada sadece fizik tedavi uzmanları tarafından puanlandırılabiliyor olması yolundaki uygulamaya son verilerek, nöroloji uzman hekimleri tarafından da puanlanması için gerekli işlemin yapılması” talep edilmişti. Bakanlık 20 Haziran 2019 tarihli yanıtında, “Tıbbi İşlemler Yönergesi eki Girişimsel İşlemler Listesi ile tıbbi hizmet sunumuna ait puanlarla ilgili düzenleme çalışması yapılmaktadır. Söz konusu çalışmada görüşleriniz hizmet gerekleri çerçevesinde değerlendirilecektir” şeklinde bildirimde bulunmuştur. Bunun üzerine önce Bakanlık’a bilgi verilmiş ve sonrasında TUK’a 5 Kasım 2019 tarihinde başvuru yapılmıştır.

Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü’nden, nöroloji uzmanı olarak; çekirdek müfredatlarda nöroloji uzmanlık dalına özgü sıralanmış yetkinlikler ve bu yetkinliklerin düzeyleri nöroloji dalındaki uzmanlara kazandırılması zorunlu olan yetkinlikler ve düzeyler olarak değerlendirilerek; adli muayene ve rapor tanzimi, aile görüşme-değerlendirme işlemlerinin nöroloji uzman hekimleri tarafından da puanlanması için gerekli işlemin yapılması talep edilmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü tarafından verilen yanıtta, “Çekirdek müfredatlarındaki klinik ve girişimsel yetkinlikleri doğrultusunda farklı uzmanlık dallarındaki hekimlerin bu uygulamayı yapabilmesi ile ilgili Sağlık Bakanlığı’nın ve Bilimsel ve sürekli kurulu niteliğinde olan Tıpta Uzmanlık Kurulu’nun görüşleri ve kararlarının tarafımıza iletilmesi sonrasında konunun Sağlık Uygulama Tebliği çalışmaları kapsamında değerlendirilebileceği” bildirilmiştir. 

8 Temmuz 2019 tarihinde, SGK’nın “ 1 numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 369. maddesi ile Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği’nin, 5. maddesinin “c” bendi ve SGK’nın ilgi “b” yazıları uyarınca, çekirdek müfredatlarındaki klinik ve girişimsel yetkinlikleri doğrultusunda nöroloji uzmanlık dalındaki hekimlerin Ek- 1 Girişimsel İşlemler Listesi’nde, 911.140 Adli muayene ve rapor tanzimi ile 702.660 Aile görüşme-değerlendirme işlemlerinin nöroloji uzman hekimleri tarafından da puanlanması için gerekli işlemin yapılması için Tıpta Uzmanlık Kurulu’na başvuruda bulunulmuştur.

Danıştay 8. Dairesi tarafından “Çocuk nörolojisi yan dalının bağlı olduğu ana dalların belirlenmesini hukuki zemine oturtacak ve 2002 yılında yayımlanan Tıpta Uzmanlık Tüzüğünün nöroloji ana dalındaki eksik düzenleme nedeniyle verilen iptal kararını karşılayacak şekilde idarenin takdir hakkını ve düzenleme yetkisini kamu yararı ve hizmet gerekleri uyarınca kullandığını ortaya koyacak bilimsel gerekçenin bulunmadığı” hükme bağlanmış olmasına karşın, Türk Nöroloji Derneği’nin yargılama sonunda hakkı olanı elde etmesi aradan geçen bunca zamana rağmen mümkün olamadığından, yargı kararları doğrultusunda “Çocuk Nörolojisi Yan Dalı”nın, Nöroloji Uzmanlığı ile Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlığının ortak yan dalı olarak düzenlenmesi için gerekli düzenlemelerin yapılmasını talep ettiğimiz dilekçe 10.04.2019 tarihinde Sağlık Bakanlığı’na sunulmuştur.

Sağlık Bakanlığı’nın 13 Mayıs 2019 tarihli yazısından, konunun 29-30 Nisan 2019 tarihinde Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından görüşüldüğü ve Türk Tabipler Birliği, Türkiye milli Pediatri Derneği, Türk Pediatri Kurumu Derneği, Türk Nöroloji Derneği ve Türkiye Çocuk Nörolojisi Derneği’nden görüş sorulmuş olup, görüşler toplandıktan sonra konunun Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından yeniden değerlendirilmesine karar verilmiştir.